تعقیبات مختصّه نماز ها از نظر مفاتیح الجنان 

 تعقیبات مختصّه نماز ها از نظر مفاتیح الجنان

تعقیب نماز ظهر

در تعقیبات مختصه بگو درتعقیب نماز ظهر کما فى المتهجّد :

لا اِلهَ اِلا اللّهُ الْعَظیمُ الْحَلیمُ لا اِلهَ اِلا

نیست معبودى جز خداى بزرگ بردبار، نیست معبودى جز

اللّهُ رَبُّ الْعَرْشِ الْکَریمُ اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمینَ اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ

خدا پروردگار عرش ، ستایش خاص خدا پروردگار جهانیان است بار خدایا از تو مى خواهم

مُوجِباتِ رَحْمَتِکَ وَ عَزاَّئِمَ مَغْفِرَتِکَ وَ الْغَنیمَهَ مِنْ کُلِّ بِرٍّ وَ السَّلامَهَ

آنچه باعث رحمت و وسائل حتمى مغفرت تو است و بهره اى از هر نیکى و سلامتى

مِنْ کُلِّ اِثْمٍ اَللّهُمَّ لا تَدَعْ لى ذَنْباً اِلاّ غَفَرْتَهُ وَلا هَمّاً اِلاّ فَرَّجْتَهُ وَ لا

از هر گناهى بار خدایا هیچ گناهى برایم مگذار جز آنکه آن را بیامرزى و هیچ اندوهى جز اینکه برطرف کنى و هیچ

سُقْماً اِلاّ شَفَیْتَهُ وَ لا عَیْباً اِلاّ سَتَرْتَهُ وَ لا رِزْقاً اِلاّ بَسَطْتَهُ وَ لا خَوْفاً

دردى جز آنکه شفا دهى و هیچ عیبى جز آنکه بپوشانى و هیچ رزقى جز آنکه فراوانش کنى و هیچ ترسى

اِلاّ امَنْتَهُ وَ لا سُوَّءً اِلاّ صَرَفْتَهُ وَ لا حاجَهً هِىَ لَکَ رِضاً وَلِىَ فیها

جز آنکه امانش بخشى و هیچ بدى جز آنکه بگردانیش و هیچ حاجتى که در آن خوشنودى تو و

صَلاحٌ اِلاّ قَضَیْتَها یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ امینَ رَبَّ الْعالَمینَ  و مى گوئى ده مرتبه :

صلاح کار من باشد جز آنکه برآورده اش کنى اى مهربانترین مهربانان اجابت فرما اى پروردگار جهانیان

بِاللّهِ اعْتَصَمْتُ وَ بِاللّهِ اَثِقُ وَ عَلَى اللّهِ اَتَوَکَّلُ پس مى گوئى :

با توسل به خدا (از گناه) خوددارى کنم و به خدا اعتماد کنم و بر او توکل کنم

اَللّهُمَّ اِنْ عَظُمَتْ ذُنُوبى فَاَنْتَ اَعْظَمُ وَ اِنْ کَبُرَ تَفْریطى فَاَنْتَ اَکْبَرُ وَ اِنْ دامَ

بار خدایا اگر گناهانم بزرگ است پس تو بزرگتر از آنهایى و اگر کوتاهیم زیاد است باز هم تو بزرگترى و اگر بخل من ادامه

بُخْلى فَاَنْتَ اَجْوَدُ اَللّهُمَّ اغْفِرْ لى عَظیمَ ذُنُوبى بِعَظیمِ عَفْوِکَ وَ کَثیرَ

دارد پس تو سخى ترى بار خدایا بزرگى گناهانم را به بزرگى عفو خود ببخش و زیاد

تَفْریطى بِظاهِرِ کَرَمِکَ وَ اقْمَعْ بُخْلى بِفَضْلِ جُودِکَ اَللّهُمَّ ما بِنا مِنْ

کوتاهى کردنم را به کرم آشکارت بیامرز و بخل مرا به زیادى بخششت ریشه کن ساز خدایا هر نعمتى

نِعْمَهٍ فَمِنْکَ لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ اَسْتَغْفِرُکَ وَ اَتُوبُ اِلَیْکَ

که داریم از تو است معبودى جز تو نیست از تو آمرزش خواهم و به سوى تو بازگردم .

تعقیب نماز عصر

اَسْتَغْفِرُ اللّهَ الَّذى لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الْحَىُّ الْقَیُّومُ الرَّحْمنُ الرَّحیمُ

آمرزش خواهم از خدایى که معبودى جز او نیست زنده و پاینده وبخشاینده و مهربان

ذُوالْجَلالِ وَالاِْکْرامِ وَ اَسْئَلُهُ اَنْ یَتُوبَ عَلَىَّ تَوْبَهَ عَبْدٍ ذَلیلٍ خاضِعٍ

و داراى جلال و بزرگوارى است ، از او خواهم توبه ام را بپذیرد توبه بنده اى خوار فروتن

فَقیرٍ باَّئِسٍ مِسْکینٍ مُسْتَکینٍ مُسْتَجیرٍ لا یَمْلِکُ لِنَفْسِهِ نَفْعاً وَ لا

نیازمند پریشان بینوا درمانده پناهنده اى که مالک هیچیک از سود و

ضَرّاً وَ لا مَوْتاً وَ لا حَیوهً وَ لا نُشُوراً پس مى گوئى :

زیان و مرگ و زندگى و رستاخیزى براى خود نیست

اَللّهُمَّ اِنّى اَعُوذُ بِکَ مِنْ نَفْسٍ لا تَشْبَعُ وَ مِنْ قَلْبٍ لا یَخْشَعُ وَمِنْ عِلْمٍ لا یَنْفَعُ وِ مِنْ

بار خدایا به تو پناه مى برم از نفسى که (از خواهش ) سیر نشود و از دلى که خشوع ندارد و از دانشى که سود ندهد و از

صَلوهٍ لا تُرْفَعُ وَ مِنْ دُعاَّءٍ لا یُسْمَعُ اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ الْیُسْرَ بَعْدَ

نمازى که بالا نرود و از دعایى که شنیده نشود خدایا از تو خواستارم آسانى پس از

الْعُسْرِ وَ الْفَرَجَ بَعْدَ الْکَرْبِ وَ الرَّخاَّءَ بَعْدَ الشِّدَّهِ اَللّهُمَّ ما بِنا مِنْ

دشوارى را و گشایش پس از گرفتارى و فراوانى پس از سختى بار خدایا هر نعمتى که ما داریم از

نِعْمَهٍ فَمِنْکَ لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ اَسْتَغْفِرُکَ وَ اَتُوبُ اَلِیْکَ

آن تو است که معبودى جز تو نیست از تو آمرزش خواهم و بسوى تو بازگشت کنم

و از حضرت صادق علیه السلام منقولست که هر که استغفار کند بعد از نماز عصر هفتاد مرتبه بیامرزد حق تعالى از او هفتصد گناه و روایت شده از حضرت امام محمد تقى علیه السلام که هر که بخواند اِنّا اَنْزَلْناهُ فى لَیْلَهِ القَدْرِ را بعد از عصر ده مرتبه بگذرد براى او در روز قیامت مثل عملهاى خلایق در این روز و مستحب است خواندن دعاى عشرات در هر صباح و مساء و افضل اوقات آن بعد از عصر روز جمعه است و آن دعا بعد از این مذکور خواهد شد.

تعقیب نماز مغرب

بعد از تسبیح زهراء سلام الله علیها مى گوئى :

اِنَّ اللّهَ وَ مَلاَّئِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِىِّ یا اَیُّهَا

همانا خدا و فرشتگانش بر پیغمبر درورد فرستند اى کسانى

الَّذینَ امَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلیماً اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ

که ایمان آورده اید درود فرستید بر او و سلام کنید سلام کاملى خدایا درود فرست بر محمد

النَّبِىِّ وَ عَلى ذُرِّیَّتِهِ وَ عَلى اَهْلِ بَیْتِهِ پس مى گوئى هفت مرتبه :

پیامبر (گرامى خود) و بر نژادش و بر خاندانش

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّهَ اِلاّ بِاللّهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ  و سه مرتبه:

به نام خداى بخشاینده مهربان و هیچ جنبش و هیچ نیرویى نیست جز به خداى والاى بزرگ

اَلْحَمْدُ للّهِ الَّذى یَفْعَلُ ما یَشاَّءُ وَ لا یَفْعَلُ ما یَشاَّءُ غَیْرُهُ 

ستایش خاص خدایى است که آنچه خواهد مى کند ولى غیر او آنچه را خواهد نتواند انجام دهد

پس می گویی:

سُبْحانَکَ لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ اغْفِرْ لى ذُنُوبى کُلَّها جَمیعاً فَاِنَّهُ لا یَغْفِرُ

منزهى تو معبودى جز تو نیست گناهان مرا به تمامى هر چه هست بیامرز زیرا تمامى

الذُّنُوبَ کُلَّها جَمیعاً اِلاّ اَنْتَ

گناهان را (کسى ) جز تو نیامرزد.

پس نافله مغرب را بجا مى آورى و آن چهار رکعت است بدو سلام و تکلّم مکن ما بین آنها و شیخ فرموده روایت شده که در رکعت اوّل سوره قُلْ یا اَیُّهَا الْکافِرُونَ بخوانند و در رکعت دوّم قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ ودر دو رکعت دیگر هرچه خواسته باشند و روایت شده که حضرت امام على النقى علیه السلام در رکعت سوّم سوره حمد و اوّل سوره حدید مى خواند تا وَهُوَ عَلیمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ و در رکعت چهارم حمد مى خواند و آخر سوره حشر یعنى از لَوْ اَنْزَلْنا هذَا الْقُرانَ تا آخر سوره و مستحبّ است که بخوانند درسجده آخر نوافل در هرشب و خصوصا در شب جمعه هفت مرتبه :

اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِوَجْهِکَ الْکَریمِ وَ اِسْمِکَ الْعَظیمِ وَ مُلْکِکَ

خدایا از تو مى خواهم به ذات بزرگوارت و نام بزرگت و سلطنت

الْقَدیمِ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِهِ وَ اَنْ تَغْفِرَ لى ذَنْبِىَ الْعَظیمَ اِنَّهُ لا یَغْفِرُ الْعَظیمَ اِلا الْعَظیمُ

ازلیت که درود فرستى بر محمد و خاندانش و بیامرزى گناه بزرگ مرا زیرا که بزرگ را جز بزرگ نیامرزد

و چون از نافله فارغ شدى پس هر چه مى خواهى تعقیب مى خوانى و مى گوئى ده مرتبه :

ما شاَّءَ اللّهُ لا قُوَّهَ اِلاّ بِاللّهِ اَسْتَغْفِرُ اللّهَ

آنچه خدا خواهد نیرویى نیست جز به خدا از خدا آمرزش خواهم

پس مى گوئى:

اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ مُوجِباتِ رَحْمَتِکَ وَ عَزآئِمَ مَغْفِرَتِکَ وَ النَّجاهَ

خدایا از تو خواهم آنچه موجب رحمت و وسائل حتمى آمرزش تو است و رهایى

مِنَ النّارِ وَ مِنْ کُلِّ بِلِیَّهٍ وَ الْفَوْزَ بِالْجَنَّهِ وَ الرِّضْوانِ فى دارِ السَّلامِ وَ

از آتش دوزخ و از هر بلا و گرفتارى و رسیدن به بهشت و خوشنودى تو را در منزلگاه سلامتى و

جِوارِ نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِ وَ آلِهِ اَلسَّلامُ اَللّهُمَّ ما بِنا مِنْ نِعْمَهٍ فَمِنْکَ

همسایگى پیغمبرت محمد که بر او و آلش سلام باد، خدایا هر نعمتى که ما داریم از تو است

لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ اَسْتَغْفِرُکَ وَ اَتُوبُ اِلَیْکَ

معبودى جز تو نیست از تو آمرزش خواهم و به سویت توبه کنم

و مى خوانى ما بین نماز مغرب و عشاء نماز غفیله را و آن دو رکعت است در رکعت اوّل بعد از حمد مى خوانى :

وَ ذَا النُّونِ اِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً فَظَنَّ اَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَیْهِ فَنادى فِى الظُّلُماتِ اَنْ لا اِلهَ

و ذا النون (یونس ) را یاد کن آن دم که خشمناک برفت و گمان داشت بر او سخت نگیریم پس از ظلمات ندا داد که معبودى

اِلاّ اَنْتَ سُبْحانَکَ اِنّى کُنْتُ مِنَ الظّالِمینَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ نَجَّیْناهُ مِنَ

جز تو نیست منزهى تو که همانا من از ستمکاران بوده ام پس دعایش مستجاب کردیم و از تنگناى

الْغَمِّ وَ کَذلِکَ نُنْجِى الْمُؤْمِنینَ 

غم نجاتش دادیم و این چنین مؤمنین را نجات دهیم

و در رکعت دوّم بعد از حمد مى خوانى :

وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَیْبِ لا یَعْلَمُها اِلاّ هُوَ وَ یَعْلَمُ ما فِى الْبَّرِ وَ الْبَحْرِ وَ ما تَسْقُطُ

کلیدهاى (گنجینه هاى ) غیب نزد او است و جز او (کسى ) غیب نداند و هر چه در خشکى و دریاست مى داند هیچ برگى

مِنْ وَرَقَهٍ اِلاّ یَعْلَمُها وَ لا حَبَّهٍ فى ظُلُماتِ الاَْرْضِ وَ لا رَطْبٍ وَ لا یابِسٍ اِلاّ فِى کِتابٍ مُبینٍ

نیفتد جز آنکه آن را بداند و نه دانه اى در ظلمات زمین و نه تر و نه خشکى مگر آنکه در نامه روشن ثبت است

پس دستها را به قنوت برمى دارى و مى گوئى :

اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِمَفاتِحِ الْغَیْبِ الَّتى لا یَعْلَمُها اِلاّ اَنْتَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى

خدایا از تو مى خواهم به حق کلیدهاى (گنجینه هاى ) غیبى که جز تو کسى نداند درود فرستى بر

مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اَنْ تَفْعَلَ بى کَذا وَ کَذا

محمد و آلش و نسبت به من چنین و چنان کنى

بجاى این کلمه حاجت ذکر مى کنى پس مى گوئى:

اَللّهُمَّ اَنْتَ وَلِىُّ نِعْمَتى وَ الْقادِرُ عَلى طَلِبَتى تَعْلَمُ حاجَتى

خدایا تویى ولى نعمت من و تواناى بر (انجام ) خواسته من ، خواسته ام می دانى

فَاَسْئَلُکَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمُ السَّلامُ لَمّا قَضَیْتَها لى

از تو مى خواهم به حق محمد و آلش درود بر او و آنها باد که حاجتم برآورى

و حاجت خود را مى طلبى که روایت شده که هر که این نماز را بجا آورد و حاجت خود را بخواهد حق تعالى به او عطا فرماید آنچه را که خواهد.

تعقیب نماز عشاء

اَللّهُمَّ اِنَّهُ لَیْسَ لى عِلْمٌ بِمَوْضِعِ رِزْقى وَ اِنَّما اَطْلُبُهُ بِخَطَراتٍ

خدایا براستى من جاى رزق و روزى خود را ندانم بلکه روى خیالهایى که در دلم

تَخْطُرُ عَلى قَلْبى فَاَجُولُ فى طَلَبِهِ الْبُلْدانَ فَاَنَا فیما اَنَا طالِبٌ

خطور مى کند آن را مى جویم و به همین جهت بدنبال آن در شهرها مى گردم و از این رو من در طلب

کَالْحَیْرانِ لا اَدْرى اَفى سَهْلٍ هَوُ اَمْ فى جَبَلٍ اَمْ فى اَرْضٍ اَمْ فى

روزى چون شخص سرگردانى هستم که نمى دانم آیا در دشت است یا در کوه ، در زمین است یا در

سَماَّءٍ اَمْ فى بَرٍّاَمْ فى بَحْرٍ وَ عَلى یَدَىْ مَنْ وَ مِنْ قِبَلِ مَنْ وَ قَدْ

آسمان در خشکى است یا در دریا و به دست کى است و از جانب چه شخصى است ، آنچه مسلم است

عَلِمْتُ اَنَّ عِلْمَهُ عِنْدَکَ وَ اَسْبابَهُ بِیَدِکَ وَ اَنْتَ الَّذى تَقْسِمُهُ بِلُطْفِکَ وَ

دانسته ام که علمش پیش تو است و اسبابش به دست تو است و تویى که آن را به لطف خود قسمت کنى و

تُسَبِّبُهُ بِرَحْمَتِکَ اَللّهُمَّ فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَاجْعَلْ یا رَبِّ

به رحمتت وسیله اش را فراهم سازى خدایا پس بر محمد و آلش درود فرست و روزیت را اى پروردگار

رِزْقَکَ لى واسِعاً وَ مَطْلَبَهُ سَهْلاً وَ مَاْخَذَهُ قَریباً وَ لا تُعَنِّنى بِطَلَبِ

(مهربان ) بر من فراخ گردان و راه درآوردنش را آسان و جاى دریافتش رانزدیک کن و مرا در طلب

مالَمْ تُقَدِّرْ لى فیهِ رِزْقاً فَاِنَّکَ غَنِىُّ عَنْ عَذابى وَ اَنَا فَقیرٌ اِلى

آنچه مقدرم نکرده اى به زحمت مینداز زیرا تو از به زحمت انداختن من بى نیازى و من نیازمند

رَحْمَتِکَ فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ جُدْ عَلى عَبْدِکَ بِفَضْلِکَ اِنَّکَ ذُو فَضْلٍ عَظیمٍ

رحمت توام پس درود فرست بر محمد و آلش و کرم کن بر بنده خود به فضل که تو داراى فضل بزرگى هستى

مؤلف گوید که این دعا از ادعیه طلب رزق است ، و مستحبّ است نیز درتعقیب عشاء هفت مرتبه سوره اِنّا اَنْزَلْناهُ بخواند و آنکه در نماز وتیره و آن دو رکعت نافله نشسته است بعد از نماز عشاء صد آیه از قرآن بخوانند و مستحب است عوض صد آیه سوره اِذا وَقَعَتِ الْواقِعَهُ در یک رکعت و سوره قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ در رکعت دیگر بخوانند.

تعقیب نماز صبح

اَللّهُمَّ صَلِّ علَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اهْدِنى لِمَا اخْتُلِفَ فیهِ مِنَ

خدایا درود فرست بر محمد و آلش و مرا در آن حقى که مورد اختلاف است

الْحَقِّ بِاِذْنِکَ اِنَّکَ تَهْدى مَنْ تَشاَّءُ اِلى صِراطٍ مُسْتَقیمٍ   و مى گوئى ده مرتبه :

به مشیت و اذن خودت راهنمایى فرما که تو هر که را بخواهى به راه راست هدایت کنى

 اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الاَْوْصِیاَّءِ الرّاضینَ

خدایا درود فرست بر محمد و بر آلش همان اوصیاء خوشنود

المَرْضِیّینَ بِاَفْضَلِ صَلَواتِکَ وَ بارِکْ عَلَیْهِمْ بِاَفْضَلِ بَرَکاتِکَ

پسندیده به نیکوترین درودهایت و برکت فرست بر آنها به بهترین برکاتت

وَالسَّلامُ عَلَیْهِمْ وَ عَلى اَرْواحِهِمْ وَاَجْسادِهِمْ وَ رَحْمَهُ اللّهِ وَ بَرَکاتُهُ و

و سلام بر ایشان و ارواح و اجسادشان و رحمت خدا و برکاتش

این صلوات در عصرهاى جمعه نیز وارد شده با فضیلت بسیار و بگو نیز :

اَللّهُمَّ اَحْیِنى عَلى ما اَحْیَیْتَ عَلَیْهِ عَلِىَّ بْنَ اَبى طالِبٍ وَاَمِتْنى عَلى ما ماتَ عَلَیْهِ

خدایا مرا زنده دار بر آنچه على بن ابیطالب را بر آن زنده داشتى و بمیران بر آنچه

عَلِىُّ بْنُ اَبى طالِبٍ عَلَیْهِ السَّلام و بگو صد مرتبه اَسْتَغْفِرُ اللّهَ وَاَتُوبُ اِلَیْهِ

على بن ابیطالب بر آن درگذشت * * * * * * * از خدا آمرزش خواهم و به سویش توبه کنم

و صد مرتبه اَسْئَلُ اللّهَ الْعافِیَهَ و صد مرتبه اَسْتَجیرُ بِاللّهِ مِنَ النّارِ و صد مرتبه

* * * * مى طلبم از خدا تندرستى * * * * پناه مى برم به خدا از آتش * * * *

وَاَسْئَلُهُ الْجَنَّهَ و صد مرتبه اَسْئَلُ اللّهَ الْحُورَ الْعینَ و صد مرتبه لا اِلهَ اِلا اللّهُ

و از او بهشت مسئلت دارم * * * * از خدا حورالعین مى خواهم * * * * معبودى نیست جز خدایى

الْمَلِکُ الْحَقُّ الْمُبینُ  و صد مرتبه توحید و صد مرتبه صَلَّى اللّهُ عَلى مُحَمَّدٍ وَ

که سلطان حق و آشکار است * * * * * * * * * * * * * * * * * * درود خدا بر محمد و

آلِ مُحَمَّدٍ و صد مرتبه سُبْحانَ اللّهِ وَ الْحَمْدُ لِلّهِ وَ لا اِلهَ اِلا اللّهُ وَ اَللّهُ اَکْبَرُ

آلش باد * * * * منزه است خدا و ستایش خاص خدا است و معبودى جز خدا نیست و خدا بزرگتر است

وَ لا حَوْلَ وَلا قُوَّهَ اِلاّ بِاللّهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ و صد مرتبه ما شآءَ اللّهُ کانَ وَ لا

و جنبش و نیرویى مگر به خداى والاى بزرگ نیست * * * * آنچه خدا خواهد شود و نیست

حَوْلَ وَ لا قُوَّهَ اِلاّ بِاللّهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ پس بگو اَصْبَحْتُ اَللّهُمَّ مُعْتَصِماً

جنبش و نه نیرویى جز به خداى والاى بزرگ * * * * صبح کردم خدایا در حالى که پناه

بِذِمامِکَ الْمَنیعِ الَّذى لا یُطاوَلُ وَ لا یُحاوَلُ مِنْ شَرِّ کُلِّ غاشِمٍ وَ

آوردم به جوار (مقام ) منیع تو که دستى بدان نرسد و مورد تجاوز واقع نگردد از شر هر ستمگر و

طارِقٍ مِنْ ساَّئِرِ مَنْ خَلَقْتَ وَ ما خَلَقْتَ مِنْ خَلْقِکَ الصّامِتِ وَ

هر راهزنى از تمام کسانى که آفریده اى و چیزهاى دیگرى که خلق کرده اى چه (آنها که ) خموش (اند) و

النّاطِقِ فى جُنَّهٍ مِنْ کُلِّ مَخُوفٍ بِلِباسٍ سابِغَهٍ وَِلاَّءِ اَهْلِ بَیْتِ نَبِیِّکَ

چه گویا (خود را) در سپرى از هر چیز ترسناکى (نهادم ) با لباسى بافته از دوستى خاندان پیمبرت

مُحْتَجِباً مِنْ کُلِّ قاصِدٍ لى اِلى اَذِیَّهٍ بِجِدارٍ حَصینٍ الاِْخْلاصِ فِى

و خود را بپوشانم از هر که قصد آزارم کند به سنگر محکم اخلاص با

الاِْعْتِرافِ بِحَقِّهِمْ وَ الَّتمَسُّکِ بَحَبْلِهِمْ مُوقِناً اَنَّ الْحَقَّ لَهُمْ وَمَعَهُمْ وَ

اعتراف به حق آن بزرگواران و تمسک به رشته دوستى ایشان در حالیکه یقین دارم که حق مخصوص آنها و نزد آنها و

فیهِمْ وَ بِهِمْ اُوالى مَنْ والَوْا وَ اُجانِبُ مَنْ جانَبُوا فَاَعِذْنى اَللّهُمَّ

در پیش آنها و به وسیله آنها است دوست دارم هر که را دوست دارند و دورى جویم از هر که دورى جویند

بِهِمْ مِنْ شَرِّ کُلِّ ما اَتَّقیهِ یا عَظیمُ حَجَزْتُ الاْعادِىَ عَنّى بِبَدیعِ

پس خدایا به حق ایشان مرا از شر هر چه مى ترسم پناه ده اى خداى بزرگ ، من دشمنان را بوسیله خداى پدید آورنده

السَّمواتِ وَالاْرْضِ اِنّا جَعَلْنا مِنْ بَیْنِ اَیْدیهِمِ سَدّاً وَ مِنْ خَلْفِهِمْ

آسمانها و زمین از خود دور ساختم ، همانا پیش رویشان سدى نهادیم و پشت سرشان نیز سدى ،

سَدّاً فَاَغْشَیْناهُمْ فَهُمْ لا یُبْصِرُونَ

و پرده بر آنها افکندیم که نمى بینند

و این دعا در هر صبح و شام خوانده مى شود و آن دعاء امیرالمؤ منین علیه السلام است در لَیْلَهُ الْمَبیت و در تهذیب روایت شده که هر که بعد از نماز صبح ده مرتبه بگوید :

سُبْحانَ اللّهِ الْعَظِیمِ وَ بِحَمْدِهِ وَلا حَوْلَ وَ لا قُوَهَ اِلاّ بِاللّهِ الْعَلِىِ الْعَظیمِ

حقّ تعالى او را عافیت دهد از کورى و دیوانگى و جُذام و فقر و خانه بر سر فرود آمدن یا خرافت در هنگام پیرى و شیخ کلینى از حضرت صادق علیه السلام روایت کرده که هر که بعد از نماز صبح و نماز مغرب بگوید هفت مرتبه :

 بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرّحَیمِ لا حَوْلَ وَ لا قُوَهَ اِلاّ بِاللّهِ الْعَلِىِ الْعَظِیمِ

حقّ تعالى دفع کند از او هفتاد نوع از انواع بلا که آسانتر آنها باد و پیسى و دیوانگى باشد و اگر شقى باشد محو شود از اشقیاء و نوشته شود از سُعداء و نیز از آن حضرت روایت کرده که براى دنیا و آخرت و رفع درد چشم این دعا را بعد از نماز صبح و مغرب بخوانند :

اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

خدایا از تو مى خواهم به آن حقى که محمد و آلش

عَلَیْکَ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلِ النُّورَ فى بَصَرى وَ

بر تو دارند که درود فرستى بر محمد و آلش و قرار ده روشنایى در دیده ام و

الْبَصیرَهَ فى دینى وَ الْیَقینَ فى قَلْبى وَ الاِْخْلاصَ فى عَمَلى وَ

بینایى در دینم و یقین در دلم و اخلاص در عملم و

السَّلامَهَ فى نَفْسى وَ السَّعَهَ فى رِزْقى وَ الشُّکْرَ لَکَ اَبَداً ما اَبْقَیْتَنى

سلامتى در جانم و فراخى در روزیم و همیشه تا زنده ام دارى سپاسگذارت باشم

شیخ ابن فهد در عُدَّه الدّاعى از حضرت امام رضا علیه السلام نقل کرده که هر که بگوید در عقب نماز صبح این کلام را حاجتى طلب نکند مگر آنکه آسان شود براى او و کفایت کند حقّ تعالى آنچه را که مهمّ او است :

بِسْمِ اللّهِ وَ صَلَّى اللّهُ عَلى مُحَمَّدٍ وآلِهِ وَ اُفَوِّضُ

به نام خدا و درود خدا بر محمد و آلش باد و واگذارم

اَمْرى اِلَى اللّهِ اِنَّ اللّهَ بَصیرٌ بِالْعِبادِ فَوَقاهُ اللّهُ سَیِّئاتِ ما مَکَرُوا لا

کارم را به خدا که براستى خدا به کار بندگان بینا است ((پس خدا از نیرنگهاى بد نگاهش داشت ))

اِلهَ إلاّ اَنْتَ سُبْحانَکَ اِنّى کُنْتُ مِنَ الظّالِمینَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ نَجَّیْناهُ

معبودى جز تو نیست ((منزهى تو که من از ستمکارانم پس ما دعایش مستجاب کردیم و از

مِنَ الْغَمِّ وَ کَذلِکَ نُنْجِى الْمُؤْمِنینَ حَسْبُنَا اللّهُ وَ نِعْمَ الْوَکیلُ فَاْنَقَلَبُوا

غم و اندوه نجاتش دادیم این چنین مؤ منان را نجات دهیم )) ((خدا ما را بس است و چه نیکو وکیلى است پس با

بِنِعْمَهٍ مِنَ اللّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ یَمْسَسْهُمْ سُوءٌ ما شاَّءَ اللّهُ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّهَ

نعمت خدا و فزونى که دیگر بدى به آنها نرسید بازگشتند)) آنچه خدا خواهد، نیست جنبش و نه نیرویى

اِلاّ بِالله ما شاَّءَ اللّهُ لا ما شاَّءَ النّاسُ ما شاَّءَ اللّهُ وَ اِنْ کَرِهَ النّاسُ

مگر بوسیله خدا آنچه خدا خواهد مى شود نه آنچه مردم خواهند آنچه خدا خواهد مى شود اگر چه مردم

حَسْبِىَ الرَّبُّ مِنَ الْمَرْبُوبینَ حَسْبِىَ الْخالِقُ مِنَ الْمَخْلُوقینَ حَسْبِىَ

ناخوش دارند بس است مرا پروردگار از (بندگان ) پروریده شده ، بس است مرا آفریدگار از آفریدگان بس است

الرّازِقُ مِنَ الْمَرْزُوقینَ حَسْبِىَ اللّهُ رَبُّ الْعالَمینَ حَسْبى مَنْ هُوَ

مرا روزى ده از روزى خوران بس است مرا خدا پروردگار جهانیان بس است مرا آنکه او

حَسْبى حَسْبى مَنْ لَمْ یَزَلْ حَسْبى حَسْبى مَنْ کانَ مُذْ کُنْتُ لَمْ یَزَلْ

بس است مرا، بس است مرا آنکه همیشه مرا بس است بس است مرا آنکه از وقتى بودم همیشه بسم بوده

حَسْبى حَسْبِىَ اللّهُ لا اِلهَ اِلاّ هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظیمِ

بس است مرا خدا معبودى جز او نیست بر او توکل کنم و او است پروردگار عرش با عظمت

مؤلف گوید که شیخ ما ثقه الاسلام نورى نوَّرَ اللّهُ مَرْقَدَهُ در کتاب دارُ السَّلام از شیخ خود مرحوم خُلْد مَقام عالم ربّانى جناب حاجّ ملاّ فتحعلى سلطان آبادى (ره ) نقل فرموده که فاضل مقدّس آخوند مُلاّ محمّد صادق عراقى در غایت سختى و پریشانى و بدحالى بود و به هیچ وجه براى او گشایشى نمیشد تا آنکه شبى در خواب دید که در یک وادى خیمه بزرگى با قبّه سر پا است پرسید این خیمه از کیست گفتند از کهف حصین و غیاث مضطرّ مستکین حضرت قائم مهدى و امام منتظر مرضى عَجَّلَ اللّهُ فَرَجَهُ مى باشد پس به تعجیل خدمت آن حضرت مشرّف گردید و سختى حال خود را به آن حضرت عرض کرد و از آن بزرگوار دعائى براى گشایش کار و رفع غمّ خویش خواست آن حضرت او را حواله فرمود به سیّدى از اولاد خود و اشاره فرمود به او و به خیمه او، آخوند از خدمت آن حضرت بیرون شد و رفت بهمان خیمه که حضرت به آن اشاره فرموده بود. دید سیّد سَنَد وحِبْر مُعْتَمَد عالم اَمْجَد مُؤَیَّدْ جناب آسیّد محمّد سُلطان آبادى است درآن خیمه و در روى سجّاده نشسته مشغول دعا و قرائت است آخوند بر سیّد سلام کرد و حکایت حال را براى او نقل کرد پس سیّد براى گشایش امر و وسعت رزق او را دعائى تعلیم نمود پس از خواب بیدار شد در حالى که آن دعا در خاطر او بود و قصد کرد خانه سیّد را و پیش از این خواب آخوند از سیّد مُنافر و تارک او بود بجهتى که آنرا ذکر نمى کرد پس چون بخدمت سیّد رسید او را بهمان نحو که در خواب دیده بود دید در مصلاى خود نشسته مشغول ذکر و استغفار است سلام کرد سیّد جواب سلام داد و تبسّمى نمود مثل آنکه از قضیّه مطّلع باشد پس آخوند براى گشایش امر خویش دعائى خواست پس سید تعلیم او نمود همان دعائى را که در خواب به او تعلیم فرموده بود پس آخوند مشغول به آندعا شد به اندک زمانى دنیا از هر طرف به او روى آورد و از سختى و بدحالى بیرون آمد و مرحوم حاج ملا فتحعلى رَحْمَهُ اللّهِ عَلَیْهِ سید را مدح مى کرد مدح بلیغى و او را ملاقات کرده بود و مقدارى از زمان هم شاگردى او نموده بود امّا آنچه را که سید تعلیم آخوند کرده بود در خواب و بیدارى پس سه چیز است اوّل آنکه در عقب فجر دست بر سینه گذارد و هفت مرتبه یا فَتَّاحُ بگوید دوّم مواظبت کند بخواندن این دعا که در کافى است حضرت رسول صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَاله تعلیم فرمود آنرا به مردى از صحابه که مبتلا بود بناخوشى و پریشانى و از برکت خواندن این دعا به اندک زمانى ناخوشى و پریشانى از او برطرف شد.

لا حَوْلَ وَ لا قُوَّهَ اِلاّ بِاللّهِ تَوَکَّلْتُ عَلَى الْحَىِّ الَّذى لا یَمُوتُ وَ

جنبش و نیرویى مگر بوسیله خدا نیست توکل کردم بر (خداى ) زنده اى که نمیرد و

الْحَمْدُ للّهِ الَّذى لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَریکٌ فِى الْمُلْکِ وَ لَمْ

ستایش خاص خدایى است که فرزندى نگیرد و شریکى در فرمانروایى ندارد و خوارى

یَکُنْ لَهُ وَلِىُّ مِنَ الذُّلِّ وَ کَبِّرْهُ تَکْبیراً

ندارد تا نیازمند یاور باشد و به نحو کامل او را بزرگ شمار

سجده شکر و دعاهای طلوع و غروب آفتاب

سوّم در عقب نمازهاى صبح بخواند دعائى را که از شیخ ابن فهد نقل شد و این اَوْراد را باید غنیمت شمرد و بخواندن آن مواظبت نمود و از فوائد آن غفلت ننمود، و بدانکه سجده شکر بعد از نمازها مستحبّ مؤ کّد است و دعا و اذکار بسیار در آنحال وارد شده و از حضرت امام رضا علیه السلام منقول است که اگر خواهى صد مرتبه شُکْرا شُکْراً بگو و اگر خواهى صد مرتبه عَفْواً عَفْواً و نیز از آن حضرت منقول است که کمتر آنچه در این سجده گویند آن است که سه مرتبه بگویند شُکْراً لِلّهِ و نیز بدان که در وقت طلوع آفتاب و وقت غروب ادعیه و اذکار بسیار از حضرت رسول خداصَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَاله و ائمه طاهرین عَلیهمُ السلام مأثور گردیده است و تحریص و ترغیب بیشمار بر محافظت این دو وقت در آیات و اخبار وارد شده است و ما در این مختصر بذکر چند دعاى معتبر اکتفا مى کنیم اوّل مشایخ حدیث بسندهاى معتبره از حضرت صادق علیه السلام روایت کرده اند که فریضه و واجبست بر هر مسلمان که ده مرتبه پیش از طلوع آفتاب و ده مرتبه پیش از غروب این دعا را بخواند :

لا اِلهَ اِلا اللّهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ یُحیى وَ

معبودى جز او نیست که یگانه است و شریکى ندارد فرمانروایى و ستایش خاص او است زنده کند و

یُمیتُ وَ یُمیتُ وَ یُحْیى وَ هُوَ حَىُّ لا یَمُوتُ بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَ هُوَ عَلى کُلِّ شَى ءٍ قَدیرٌ

بمیراند و بمیراند و زنده کند و او است زنده اى که نمیرد هر چه خیر است بدست او است و او بر هر چیز توانا است

و در بعضى از روایاتست که اگر ترک شود قضا کنید که لازمست. دوّم: و نیز از آن حضرت در روایات معتبره وارد شده که پیش از طلوع و غروب آفتاب ده مرتبه بگو :

اَعُوذُ بِاللّهِ السَّمیعِ الْعَلیمِ مِنْ هَمَزاتِ الشَّیاطینِ وَ اَعُوذُ باللّهِ اَنْ

پناه برم به خداى شنواى دانا از وسوسه هاى درونى شیاطین و پناه برم از اینکه

یَحْضُرُونِ اِنَّ اللّهَ هُوَ السَّمیعُ الْعَلیمُ

نزدم حاضر شوند و براستى اوست خداوندى که شنوا و دانا است

سیّم: نیز از آن حضرت روایت شده که چه مانع است شما را که در هر صبح و شام سه مرتبه این دعا را بخوانید:

اَللّهُمَّ مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الاَبْصارِ ثَبِّتْ قَلْبى عَلى دینِکَ وَ لاتُزِغْ قَلْبى بَعْدَ اِذْ

اى خداى گرداننده دلها و دیده ها دل مرا بر دین خود ثابت گردان و پس از آنکه هدایتم کردى دلم را منحرف مکن و

هَدَیْتَنى وَهَبْ لى مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَهً اِنَّکَ اَنْتَ الْوَهّابُ وَ اَجِرْنى مِنَ

از نزد خویش رحمتى به من ببخش که همانا تو بخشایشگرى و از

النّارِ بِرَحْمَتِکَ اَللّهُمَّ امْدُدْ لى فى عُمْرى وَ اَوْسِعْ عَلَىَّ فى رِزْقى

آتش دوزخ به رحمت خویش پناهم ده خدایا عمرم را دراز کن و در روزیم فراخى ده و رحمتت را بر من

وَ انْشُرْ عَلَىَّ رَحْمَتَکَ وَ اِنْ کُنْتُ عِنْدَکَ فى اُمِّ الْکِتابِ شَقِیّاً

بگستران و اگر من در کتاب (و دفتر) اصلى (لوح ) پیش تو تیره بخت و شقى هستم

فَاْجَعْلنى سَعیداً فَاِنَّکَ تَمْحُو ما تَشاَّءُ وَ تُثْبِتُ وَ عِنْدَکَ اُمُّ الْکِتابِ

پس مرا خوشبخت گردان که البته تو هر چه را خواهى محو کنى و هر چه را خواهى اثبات و کتاب اصلى نزد تو است.

چهارم: نیز از آن حضرت منقول است که در هر صبح و شام این دعا را بخوان :

اَلْحَمدُ لِلّهِ الَّذى یَفْعَلُ ما یَشاَّءُ وَ لا یَفْعَلُ ما یَشاَّءُ غَیْرُهُ اَلْحَمْدُ لِلّهِ کَما یُحِبُّ اللّهُ

ستایش مخصوص خدایى است که مى کند آنچه بخواهد و دیگرى چنان نیست که هر چه خواهد بکند ستایش او راست چنانچه

اَنْ یُحْمَدَ الْحَمْدُ لِلّهِ کَما هُوَ اَهْلُهُ اَللّهُمَّ اَدْخِلْنى فى کُلِّ خَیْرٍ اَدْخَلْتَ

دوست دارد که ستایش شود ستایش خاص اوست چنانچه شایسته آنست خدایا مرا در هر خیرى که محمد و آلش را در آن

فیهِ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ وَ اَخْرِجْنى مِنْ کُلِّ شَرٍّ اَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً

درآورده اى درآور و بیرونم آور از هر شرى که محمد و آلش را از آن بیرون آورده اى

وَ آلَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ

درود خدا بر محمد و آلش باد

پنجم در هر صبح و شام ده مرتبه بگو :

سُبْحانَ اللّهِ وَ اَلْحَمْدُ لِلّهِ وَ لا اِلهَ اِلا اللّهُ وَ اللّهُ اَکْبَرُ

منزه است خدا و ستایش خاص خدا است و معبودى جز خدا نیست و خدا بزرگتر است

و از جمله دعاهاى در این دو وقت دعاى عَشَرات است که بعد از این خواهد آمد.