الکل چیست و 3 نوع الکل کدامند

الکل چیست و ۳ نوع الکل کدامند

 

الکل یکی از ترکیبات شیمیایی است که در بسیاری از صنایع، داروسازی، آشپزی، و به‌ویژه در نوشیدنی‌های الکلی استفاده می‌شود. در این مقاله، به بررسی انواع مختلف ، کاربردهای آن، اثرات آن بر بدن انسان، و همچنین مسائلی همچون مصرف مسئولانه و اثرات سوء آن خواهیم پرداخت.

انواع الکل

در دسته‌بندی‌های مختلفی قرار می‌گیرند. مهم‌ترین نوعکه در نوشیدنی‌های الکلی استفاده می‌شود، اتانول (C2H5OH) است.

اما سایر انواع الکل‌ها نیز وجود دارند که هر یک ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند:

– اتانول (C2H5OH): این نوع الکل که معمولاً به عنوان الکل اتیلیک شناخته می‌شود، در نوشیدنی‌های الکلی مانند ویسکی، شراب و آبجو یافت می‌شود.
– متانول (CH3OH): این نوع  سمی است و در بسیاری از صنایع مانند تولید سوخت و مواد شیمیایی استفاده می‌شود.
– ایزوپروپانول (C3H7OH): این نوع بیشتر به عنوان ضدعفونی‌کننده در پزشکی و بهداشت استفاده می‌شود.

کاربردها

 از گذشته کاربردهای فراوانی داشته‌اند که در زیر به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• متانول: برای تولید فرمالدهید و مکمل‌های سوخت
• اتانول: در مکمل‌های سوخت و استریلیزه کردن وسایل بیمارستانی
• ۱-پروپانول، ۱-بوتانول و ایزو بوتیل: برای استفاده به عنوان حلال و ماده اولیه حلال‌ها
• الکل‌های C_6 تا C-11: به منظور افزایش خاصیت پلاستیکی یا کاهش ویسکوزیته مواد
• الکل‌های چرب: به عنوان ماده اولیه مواد شوینده

کاربردهای الکل

کاربردهای گسترده‌ای در زندگی روزمره دارند. برخی از این کاربردها شامل موارد زیر است:

– صنایع نوشیدنی: اتانول به عنوان یک عنصر اصلی در تولید نوشیدنی‌های الکلی استفاده می‌شود.
– داروسازی و پزشکی:  به عنوان ضدعفونی‌کننده‌ها، حلال‌ها و در تولید برخی داروها به کار می‌روند.
– صنعت: در بسیاری از فرآیندهای صنعتی، از الکل‌ها برای حل کردن مواد مختلف یا به عنوان سوخت استفاده می‌شود.

چگونه انواع الکل را از هم تشخیص دهیم؟

همانطور که گفتیم اتانول صنعتی هم ممکن است حاوی درصدی متانول باشد؛ بنابراین حتی در صورتی که برای مصرف بهداشتی یا خوراکی اتانول تهیه می‌کنید، باید از صنعتی‌نبودن آن صددرصد مطمئن باشید؛ کاری که این روزها غیرممکن به نظر می‌رسد.

بررسی کردن برچسب روی محصول هم کافی نیست چراکه نمی‌توان بسادگی از اصالت آن اطمینان حاصل کرد. از طرف دیگر باید بیش از پیش از مشروبات الکلی دوری کرد؛ چون در این مورد هم اصالت آن و نوع الکلی که در آن به کار رفته قابل تشخیص نیست.

با این حال اگر برای ضدعفونی‌کردن سطوح دنبال الکل می‌گردید، اولاً باید بدانید که حتی در شرایط عادی هم الکل آخرین گزینه برای این کار است.

در جایی که مواد شوینده و ضدعفونی‌کننده‌ی معمول با برندهای معتبر در دسترس است، استفاده از اتانول توجیهی ندارد و تنها در شرایطی که به این مواد دسترسی ندارید باید از الکل – آن هم اتانول ۷۰ درصدی که با ترکیبات خاصی توسط شرکت‌های دارویی معتبر مشخصاً برای ضدعفونی‌کردن دست تولید شده – استفاده کنید.

در صورت رعایت این نکات حتی لازم نیست بدانید که چگونه باید انواع الکل را تشخیص بدهید! با این حال چنانکه گفته شد، رنگ، اولین نکته برای تشخیص الکل صنعتی و غیرصنعتی است.

به الکل‌های صنعتی رنگ اضافه می‌شود تا متمایز باشد. در صورت سفید بودن الکل، راه چاره، روشن‌کردن شعله‌ای مختصر با الکل مورد نظر است. شعله‌ الکل صنعتی در پایین، آبی و در بالا، زرد و نارنجی‌رنگ است در حالی که الکل خوراکی یا طبی، شعله‌ای یکدست آبی دارد. استناد کردن به بوی الکل نیز راه مطمئنی نیست زیرا انواع متفاوتی از الکل با بوهای متفاوت یا بدون بو تولید می‌شود.

 اثرات مصرف الکل بر بدن انسان

مصرف می‌تواند اثرات متفاوتی بر بدن انسان داشته باشد،

بسته به مقدار و نوع مصرف. این اثرات می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

– اثرات کوتاه‌مدت: مصرف الکل می‌تواند باعث احساس سرخوشی، کاهش اضطراب و افسردگی شود. همچنین ممکن است باعث افزایش توان اجتماعی و گفت‌وگو شود.
– اثرات بلندمدت: مصرف مزمن الکل می‌تواند به مشکلات جدی‌تری منجر شود، مانند آسیب به کبد، اختلال در عملکرد مغز، و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سرطان.

تفاوت بین الکل طبی و الکل صنعتی :

اکنون که کمی در مورد این دو الکل می‌دانیم، بیایید به تفاوت‌های بین الکل طبی و صنعتی بپردازیم.

الکل طبی نوعی الکل است که اسکلت کربنی آن از یک گروه اتیل تشکیل ‌شده است اما الکل صنعتی از گروه متیل پیوند کربنی آن تشکیل ‌شده است.

الکل طبی از نظر اسیدیته در مقایسه با آب اسید ضعیفی است. اسیدیته متانول بالاتر از آب است

الکل طبی بوی سنگین و سوزاننده‌ای دارد و شعله آبی روشن منتشر می‌کند. الکل صنعتی غیرقابل‌پیش‌بینی است و بوی خاصی دارد. هنگام سوزاندن شعله سفید روشن از خود بیرون می‌آورد.

الکل طبی معمولاً از تخمیر محصولات غذایی از کارخانه‌ها تهیه می‌شود. الکل صنعتی عمدتاً توسط فرآیندهای مصنوعی تولید می‌شود.

الکل طبی جزء اصلی نوشیدنی‌های الکلی است. ازآنجایی‌که الکل صنعتی بسیار سمی است، استفاده از آن به‌هیچ‌وجه مناسب نیست. به‌طورکلی در ساخت محصولاتی مانند فرمالدئید و غیره استفاده می‌شود.

الکل صنعتی همانند الکل طبی سفید رنگ است و برای اینکه با الکل طبی اشتباه گرفته نشود به آن کمی رنگ اضافه می‌شود.

الکل طبی الکل میوه است و خوراکی است اما الکل صنعتی الکل چوب است و بسیار سمی و کشنده است.

کاربرد الکل طبی :

الکل صنعتی طیف وسیعی از کاربردها، ازجمله تولید دارو، دستمال مرطوب پزشکی و همچنین استفاده از لوازم ‌آرایشی و بهداشتی و محصولات مراقبت شخصی (لوازم بهداشتی) را پوشش می‌دهد. انتظار می‌رود خلوص آن کمی بالاتر از درجه صنعتی باشد.

به‌طورکلی کاربردهای الکل طبی عبارت‌اند از:

• ضدعفونی‌کننده سطوح: تماس الکل طبی با سطوح تمامی میکروب‌ها، باکتری‌ها و ویروس‌های پوشش‌دار را از بین می‌برد. البته برای ضدعفونی باید این الکل را تا ۷۰ درصد رقیق نمود. کمتر از این مقدار غلظت خاصیت ضدعفونی ندارد.
• به دلیل توانایی آن در حل کردن ترکیبات قطبی و غیر قطبی، به‌طور گسترده به‌عنوان حلال استفاده می‌شود.
• معمولاً در محصولات زیبایی و آرایشی استفاده می‌شود.
• در نوشیدنی‌های الکلی از الکل طبی با ۳ الی ۴۰ درصد حجمی استفاده می‌شود.
• کاربرد پزشکی، در تزریقات، سرم تراپی و ضدعفونی تجهیزات پزشکی
• در صورت مسمومیت با اتیلن گلیکول به‌عنوان پادزهر استفاده می‌شود.
• در داروسازی در ساخت داروهای غیر حلال در آب، برخی مسکن‌ها و دهان‌شویه‌ها بکار می‌رود.
• در تولید سوخت به‌عنوان سوخت سبز با اتیلن ۹۰ درصد برای سوخت اتومبیل، موتور، هواپیما و حتی موشک‌های بالستیک استفاده می‌شود.
• ضدیخ، الکل صنعتی به علت نقطه انجماد پایینی که دارد در ضدیخ‌ها بکار رفته است.
• به‌عنوان مواد اولیه سایر ترکیبات شیمیایی

 اثرات سوء مصرف الکل

مصرف بیش از حد  نه تنها سلامت فرد را تهدید می‌کند، بلکه می‌تواند به مشکلات اجتماعی و اقتصادی نیز منجر شود.

از جمله اثرات منفی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

– اعتیاد به الکل: بسیاری از افراد ممکن است وابسته شوند که به اعتیاد به الکل یا “الکلیسم” منجر می‌شود.
– حوادث و تصادفات: مصرف الکل می‌تواند باعث کاهش توانایی فرد در تصمیم‌گیری صحیح و افزایش خطر تصادفات رانندگی و حوادث دیگر شود.
– آسیب به خانواده و جامعه: مصرف به‌طور مزمن می‌تواند باعث مشکلات خانوادگی و اجتماعی گردد، مانند خشونت خانگی، جدایی و از دست دادن شغل.

 مصرف مسئولانه

برای کاهش خطرات ناشی از مصرف، مصرف مسئولانه آن ضروری است.

نکات زیر می‌توانند به افرادی که تصمیم به مصرف الکل دارند کمک کنند تا از خطرات جلوگیری کنند:

– محدود کردن مصرف: به‌ویژه در هنگام رانندگی و انجام کارهایی که نیاز به تمرکز دارند، مصرف باید محدود شود.
– آگاهی از محدودیت‌های قانونی: هر کشور قوانین خاصی در مورد سن مجاز برای مصرف و میزان مصرف آن دارد.
– پرهیز از مصرف در شرایط خاص: افرادی که مشکلات پزشکی دارند یا در دوران بارداری هستند، باید از مصرف الکل اجتناب کنند.

نتیجه‌گیری

الکل یک ترکیب شیمیایی است که در صنعت، داروسازی و به‌ویژه در نوشیدنی‌های الکلی کاربردهای فراوانی دارد. با این حال، مصرف آن باید به‌صورت مسئولانه انجام گیرد تا از اثرات منفی آن بر سلامت و جامعه جلوگیری شود.

شناخت انواع الکل‌ها، آگاهی از اثرات آن‌ها و مصرف معقول می‌تواند به پیشگیری از مشکلات و بیماری‌های ناشی از مصرف بی‌رویه کمک کند.