دژاوو چیه مقایسه 4 رده سنی
دژاوو چیه مقایسه ۴ رده سنی
تا حالا شده وارد یه جایی بشی یا یه مکالمه‌ای رو بشنوی و با خودت بگی: «واااای من این صحنه رو قبلاً دیدم!»؟ خب رفیق، به این حس می‌گن دژاوو. خیلیا دچارش می‌شن ولی خیلیا هم نمی‌دونن اسمش چیه یا چرا اتفاق می‌افته.
یه بار وسط امتحان، یه بار تو مترو: این حس همه‌جا پیداش میشه
یه بار خودم داشتم تو مترو یه پادکست گوش می‌دادم، یهو حس کردم این حرفا رو با همین صدا، همین بوی محیط، همین نور، قبلاً شنیدم. دژاوو دقیقاً همین حسه: انگار زمان برات یه دور تکرار شده.
یه دوستم تعریف می‌کرد سر جلسه‌ی امتحان، سوال سومو که دید، گفت: من دقیقاً همین سوالو همین‌جا، با همین صندلی، قبلاً دیدم. اون لحظه حس عجیبی داشت، ولی هیچ وقت واقعاً اون سوالو قبلاً ندیده بود.
این حس از کجا میاد؟ ذهن بازی درمیاره یا واقعیه؟
بعضی دانشمندا می‌گن دژاوو یه جور اشتباه ذهنیه. یعنی مغز فکر می‌کنه یه چیزیو قبلاً تجربه کرده، ولی در واقع فقط شبیه اون چیزی که قبلاً دیده بوده. یه سریا هم معتقدن شاید مغز یه جورایی اطلاعاتو اشتباهی از حافظه‌ی بلندمدت می‌خونه.
مقایسه تجربه این حس تو گروه‌های مختلف
| گروه سنی | احتمال تجربه این حس | توصیف حس رایج |
| ——————- | —————— | —————————– |
| نوجوان‌ها (۱۳-۱۹) | زیاد | “فکر کردم تو خواب دیده بودم!” |
| جوان‌ها (۲۰-۳۰) | خیلی زیاد | “انگار یه فیلم تکراری بود!” |
| میان‌سال‌ها (۳۰-۵۰) | متوسط | “یه حس آشنا ولی گم‌گشته!” |
| سالمندان (۵۰+) | کم‌تر | “قبلاً اینجا بودم؟ شاید…” |
دژاوو و خواب: یه رویای نیمه‌کاره؟
یه نظریه دیگه می‌گه که دژاوو ممکنه از خواب‌هایی بیاد که فراموششون کردیم. یعنی شاید یه خواب دیده باشی که نزدیک به اون لحظه‌ی واقعی باشه، بعد که اون اتفاق میفته، مغزت می‌گه: «آهااا، اینو یه جا دیده بودی!» در حالی که واقعیتش فقط یه خواب بوده. خیلیا گزارش کردن که این حس رو بیشتر بعد از یه خواب عمیق تجربه می‌کنن.
آیا دژاوو ربطی به گذشته‌نگری داره؟
یه عده هم باور دارن این حس ممکنه یه نشونه‌ای از توانایی دیدن آینده باشه! البته هنوز هیچ مدرک علمی براش نیست، ولی خب تو فرهنگای مختلف، بعضیا فکر می‌کنن این حس یه جور الهام یا آگاهی پنهانه.
دژاوو تو فیلم‌ها و سریال‌ها
حتماً تو فیلم *The Matrix* دیدی که نئو می‌گه: «دژاوو داشتم!» بعدش معلوم میشه که یه باگ تو ماتریکس بوده. یعنی حتی توی داستانای تخیلی هم این حس نماد یه تغییر مهم یا لحظه‌ی خاصه.
اگه زیاد دژاوو داری، نگران باشی؟
نه الزاماً. اگه گاهی این حس داری، کاملاً طبیعیه. ولی اگه خیلی زیاد و پشت سر هم این حسو داری، شاید بهتر باشه با یه متخصص حرف بزنی. چون بعضی اختلالات عصبی هم ممکنه باعث افزایش این حس بشن. ولی در بیشتر موارد، این حس یه حس عادیه.
جمع‌بندی: دژاوو یه حس مرموزه، نه یه هشدار!
در نهایت باید گفت این حس یه حسیه که شاید نتونیم کامل توضیحش بدیم، ولی می‌تونیم ازش لذت ببریم. این تجربه عجیب، در اصل یه بازی ذهنیه که باعث میشه به حافظه‌مون و ذهنمون بیشتر دقت کنیم.
پس اگه دوباره این حس داشتی، بدون که خیلیا اون حسو داشتن و تو تنها نیستی. شاید حتی این مقاله رو هم یه بار خونده باشی… یا فقط یه دژاوو بوده
